«Մեր ձեռքերը որոշ առումով կապված են։ Մոնղոլիան հարևան երկրներից ներկրում է իր նավթամթերքի 95%-ը և էլեկտրաէներգիայի ավելի քան 20%-ը, այս մատակարարումներն անչափ կարևոր են մեր և մեր ժողովրդի գոյությունն ապահովելու համար»,- նման հայտարարություն է արել Մոնղոլիայի կառավարությունը՝ պաշտոնական այցով երկիր ժամանած ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինին ձերբակալության միջազգային օրդեր չներկայացնելուց հետո։ ՄՔԴ-ի անդամ Մոնղոլիան, ամենայն հավանականությամբ, քրեական հետապնդման կենթարկվի:

Նորություններ » ԲԱԲԱՆ

ԲԱԲԱՆ

11.11.2011 | 00:00

Գուրգեն ԵՂԻԱԶԱՐՅԱՆ

Պատերազմից ընդամենը մի տասը տարի էր անցել, և Երևանում ամեն քայլափոխի կարելի էր հանդիպել հենակավոր, պատերազմում ոտքը կամ ոտքերը կորցրած մարդկանց: Ծնկից վերև ոտքերը կորցրածներն իրենց համար չորս առանցքակալների վրա հենված ձեռնասայլակի նման փայտից քառակուսի մի բան էին պատրաստում, որի վրա նստած՝ երկու ձեռքերով հրելով գետնին, առաջ էին շարժվում: Առանցքակալների շփումն ասֆալտի հետ յուրօրինակ, չարագուշակ խժժոցով էր լցնում փողոցը, մարդկանց հիշեցնելով պատերազմի արհավիրքների մասին: Ովքե՞ր էին այդ հաշմանդամները և ի՞նչ պարագաներում էին կորցրել իրենց առողջությունը՝ շրջապատին չէր հետաքրքրում:
Մենք այդ ամենից հեռու կանգնած, վշտից ու ցավից անտեղյակ երեխաներ էինք: Դասերն ավարտվելուն պես պիոներական փողկապները գրպաններս էինք դնում և մինչ տուն կհասնեինք, մեր բակում, դպրոցական պայուսակներս դարպասի վերածելով, ֆուտբոլ էինք խաղում:
Մեր բակում՝ Իսաբեկյան Արամենց շենքի մուտքի մի փոքրիկ հատվածում, երկու տարեց ամուսիններ էին բնակություն հաստատել: Նրանց բնակելի մակերեսը բակի կողմից շենքի մուտքի ձախ հատվածն էր և դեպի նկուղ իջնող աստիճանավանդակը: Գիտեինք միայն, որ այդ լռակյաց, թավ, սպիտակին տվող բեղավոր մարդու անունը Բաբա է: Նա շենքի մուտքի մոտ մշտապես անշարժ նստում և իր ձեռքով փաթաթած ծխախոտի թանձր ծուխը ագահաբար ներս քաշելով, դառնացած մի կետի էր նայում: Հագինը հաստ քաթանից զինվորական կիտել էր։ Հեծյալի գալիֆե շալվարն ավարտվում էր մշտապես փայլեցված, ճտքավոր կոշիկների մեջ: Գիտեինք նաև, որ նա մեր բակի կողքի այգու գիշերային պահակն է և ուրիշ ոչինչ: Այդ այգու դիմաց հետագայում կոնսերվատորիայի շենքը կառուցվեց:
Մի օր, ֆուտբոլի խաղի ժամանակ, մեր գնդակը թռավ մուտքից ներս, և մենք այնտեղից ջարդվող ապակու ձայներ լսեցինք: Բաբայի կինը դանակը ձեռքին դուրս եկավ մուտքից և մեր ունեցած միակ գնդակը երկու կես անելով դեպի մեզ նետեց: Նկուղի աստիճաններով գլորվելիս գնդակը նրանց համար շատ թանկ մի ապակի էր ջարդել:
Մենք Բաբայի տեսքից անգամ սարսափում էինք, և ոչինչ չպահանջելով, հաշտվեցինք այդ կորստի հետ: Դասերից հետո ֆուտբոլը դադարեց մեզ համար մարզաձև լինելուց, քանի որ գնդակ չունեինք: Այն ժամանակ տարին մեկ-երկու անգամ էին խանութներում գնդակ վաճառում:
Մեկ շաբաթ անց մենք նորից հավաքվել էինք բակում, երբ Բաբան մոտեցավ և կես կարմիր, կես կապույտ, մի գնդակ մեկնեց մեզ։
-Խաղցե՛ք, լաո,- ասաց նա և ճտքավոր կոշիկները փայլեցնելով, զինվորականի զգաստ քայլվածքով հեռացավ:
Այդ օրվանից Բաբան մեր լուռ և մունջ բարեկամը դարձավ, մենք այլևս նրա լռությունից չէինք խորշում, այլ հարգալից ժպտում էինք:
Հետո, ինչպես անսպասելի մեր բակ էր եկել Բաբան, այնպես էլ անսպասելի հեռացավ:
Տարիներ անց, մի պատահական խոսակցության ժամանակ պարզեցի, որ Բաբայի իրական անունը Հարություն է եղել, որը կռվել է թուրքի դեմ և պատսպարվել Սասնա անառիկ լեռներում: Կորցնելով երեխաներին, հարազատներին` լեգենդար Մախլուտոյի հետ Սովետական Հայաստան էր եկել: Ցավոք, այլևս ինձ ոչինչ հայտնի չեղավ Հարությունի մասին:
Հերոսամարտի այդ արծիվներից շատերն այդպես էլ անհայտ մնացին: Նրանք իրենց սարերից հետո հայտնվել էին մի միջավայրում, որը խորթ ու անբնական էր նրանց, ինչը և այդ առյուծներին ինքնամփոփ ու լռակյաց էր դարձնում:
Դաժան և անգութ է պատմությունը: Իրական խիզախ և առնական հերոսները լռակյաց անհետանում են պատմության խորխորատներում, իսկ վախկոտներն ու ստորաքարշները նման այրերի յուրահատուկ լռությունից օգտվելով` իրենց չկայացած կենսագրությունն են վերաձևում:

Դիտվել է՝ 2144